„Primavera” to jeden z najbardziej tajemniczych i fascynujących obrazów Sandro Botticellego. Dzieło jako jedno z pierwszych w Europie zostało namalowane na dużym formacie i śmiało opowiada historię, która nie była chrześcijańska. Botticelli zastąpił święto Wielkiej Nocy pogańskim obrzędem, tematyką w pełni antyczną, która do dziś zastanawia i budzi do refleksji.
Mimo, że interpretacji przedstawionej historii jest wiele, z obrazu Botticellego możemy wyczytać jedną jasną ideę:sztuka ma być czystą przyjemnością. Jego malarstwo tętni życiem: niezliczona ilość odcieni kwiatów rozjaśnia ciemną murawę, zaś nad głowami przedstawionych postaci zwieszają się apetycznie drzewka pomarańczowe. Namalowane rośliny zostały dokładnie przeanalizowane przez botaników, którzy odkryli równo 200 gatunków roślin zdobiących tło obrazu. Na pierwszym planie zaś, możemy dostrzec trzy smukłe Gracje, Zefira, Chloris, Kupidyna, Wenus i Merkurego. Dzieło tchnie lekkością i świeżością, ukazuje naturę budzącą się do życia.
Bogini miłości stoi w centrum – wiosna to przecież moment dla Wenus, gdy drzewa są pod pąkiem, a ptaki zaczynają śpiewać. W świecie Boticellego wszyscy żyli blisko natury, zaś sezon „odnowy”, był postrzegany przez nich jako czas miłości i zalotów. We Florencji młodzi mężczyźni cięli kwitnące gałęzie drzew i przypinali je do drzwi kobiet, które darzyli uczuciem. Przyjaciel Botticcellego, Poliziano, napisał nawet renesansową pieśń dedykowaną miłośnikom wiosny.
Cud malarstwa Boticcellego tkwi przede wszystkim w radości kolorów i figur. Jednocześnie jest to malarstwo bardzo specyficzne, pełne dostojeństwa i spokoju. Claude Monet przedstawiał wiosnę niezwykle barwną, żywą, niemal gwałtowną. Van Gogh, malował kwitnące drzewka owocowe z charakterystyczną dla siebie pasją. Patrząc na jego obrazy mamy wrażenie, że pąki zaraz zaczną się rozwijać. Oczywiście taka wersja wiosny jest równie piękna, jednak tylko Botticelli przedstawił ją jako delikatną damę pełną gracji.
Co ciekawe, uważa się, że Botticelli nie wniósł żadnych nowych rozwiązań artystycznych do dziejów sztuki.Nie oddawał perspektywy, zniekształcał proporcje ciała przedstawianych postaci, nie dbał o harmonię świateł i głębię w obrazie. Malarz tłumaczył, że nie obchodzi go to, co na zewnątrz ale to, co w środku – nie chciał przedstawiać postaci w sposób realistyczny, a podkreślać jedynie ich charakter. Stąd zapewne niezwykła dekoracyjność w przedstawieniu ruchu na obrazach, a także szalona precyzja rysunku i dbałość o szczegóły. Z powodzeniem zatem zaryzykować stwierdzenie, że było to malarstwo „poetyckie” i zapewne stąd, to niesamowite wrażenie delikatności w obrazach.
Jeśli chodzi natomiast o samą interpretację dzieła „Primavera”, po dziś dzień trwają dyskusje co tak naprawdę przedstawia wiosenna scena Botticellego. Jedni uważają, że metafora władzy Wenus, gdzie dobro zwycięża nad złem. Ma być to nawiązanie do humanistycznej utopii, o której głosili neoplatońscy filozofowie z Akademii Florenckiej. Inni są zdania, że scena na obrazie to alegoria szczęśliwych rządów sprawowanych przez Wawrzyńca Wspaniałego. Mówi się także, że dzieło nawiązuje do Giuliana Medici i jego przedwcześnie zmarłej ukochanej, Simonety Vespucci. „Primavera” nie byłaby pierwszym obrazem, na którym artysta odnosi się do tej smutnej historii. Kilka lat później nieszczęśliwa miłość Guliana Medici i Simonety Vespuci wkradła się m.in. na płótno słynnego malowidła „Narodziny Wenus”.
Obojętne jednak, co natchnęło Botticellego do stworzenia malowidła, słynna „Primavera” to jedno zesztandarowych dzieł renesansu. Miejmy nadzieję, że i u nas wkrótce zawita wiosna – być może nie tak dostojna i tajemnicza, jednak ciepła, kolorowa, dająca poczucie radości i nowego początku.
